istikşâf,keşif,kâşif,keşfetmek

İstikşâf  استكشاف Arapça  bir kelime. Keşif كشف (aslı keşf) kökünden geldiğini söylersek anlamını daha kolay çıkarırız. TDK bu sözcük için (eskimiş) sıfatını kullanıyor ki yerden göğe haklı.

İstikşâf , araştırma, bir yerin özelliklerini anlamaya çalışma,keşif veya ön çalışma yapma gibi anlamlarla askerlikte,coğrafyada,araziyle ilgili işlemlerde kullanılıyor.İstikşâf etmek de kısaca keşif yapmak anlamını taşıyor.Kelimedeki  sesi uzun okunacak.

İstikşâf sözcüğü Cumhurbaşkanı’nın kullanmasıyla şimdi de siyasete girmiş oldu. Hadi hayırlısı.

Aynı kökten gelen diğer bazı kelimelere de bakalım.

Keşfetmek  .Arapça keşif kelimesiyle Türkçe etmek fiilinden oluşuyor.O güne kadar var olmayan bir yeri  veya  şeyi bulmak,fark etmek anlamlarında kullanılıyor.Bu eylemi yapana yani keşifte bulunana ise kâşif  كاشف diyoruz.

Mâhiyet,maiyet

Karıştırılan kelimelere iki örnek daha:

Mâhiyet ve maiyet

Mâhiyet   ماهيت (aslı mâhiyyet)

Arapça 3. Şahıs için kullanılan (o nedir) anlamındaki sözcüğe  -iyyet eki eklenerek yapılmış kelime.

Anlamı nitelik,vasıf,özellik ve içyüz demek.Felsefe terimi olarak da varlık anlamı var.Yazımda görüldüğü gibi  sesi uzun okunacak.

Maiyet معيت (aslı maiyyet) ise bir üst görevlinin yanındaki kişiler,o kişiye göre alt kademede olanlar.Burada A sesi asla uzun okunmuyor.

Bu kelime de Arapçadan geliyor.

Maiyetinde olmak,maiyet memuru gibi kullanımlar da var.