Müsait dilimize Arapçadan geçen bir kelime.Aslı müsaid مساعد. Türkçede uygun,elverişli anlamında kullanılıyor.İzin anlamındaki müsaade مساعدة de aynı سعود su'ud kökünden geliyor.Suud'un Arapçadaki anlamı ise şanslı,kutlu...
Türkolojiden sınıf arkadaşım Kemal Bek,şunları yazmış.
( Ben doğma büyüme Kasımpaşalıyım. Kasımpaşa'da kullanılan argoda "müsait" sözcüğü TDK sözlüğünün verdiği anlamdan daha ağır anlamda kullanılırdı; sanırım bu gün de kullanılıyordur. Sorun, görevi "durum saptamak" olan sözlüklerden alınılıp alınılmayacağı. Pek iyi, ben de "Kasımpaşalı, eli maşalı" argo deyiminden alınmalı mıyım? Sözgelimi "kapıcı"ya "apartman görevlisi" dedik de ne oldu ki? Boş işlerle uğraşmayalım, önce "kadın"a bakış açımızı terbiye edelim; sözlükler nasıl olsa yaşamı izler.)
Kemal'in yazdıklarına katılıyorum.Kelimeler bir olgunun karşılığıdır,sözlüklerde de yoruma yer yoktur.Kelimeler biz kullandığımız için sözlüklerde yer alırlar ,bizim kullandığımız anlamlarla tabii.Sözlüklerde kelimelerin o anlamlarına karşıysak o anlamları kullanmaya kullanmaya unutturacağız.Tabii bu ha deyince olmuyor,yüzyıllar sürecek bir zihniyet değişikliği gerekiyor.Dil canlı bir varlıktır,bazı kelimeler ölür (arkaik) olurlar,bazen de yeni kelimeler doğar.Kelimeler bazı anlamlarını yitirirken bazı anlamları da kazanırlar.TDK sözlüğünde müsait kelimesinin o anlamını değiştirelim,kabul.Ama sözlüklere müdahalenin herkesin harcı olmayacağını da bilelim lütfen.Müsait'i değiştirirken fahişeyi,kaltağı ne yapalım peki.Ulvi anlamlar mı verelim.Ya pezevenk? Ona hayırsever mi diyeceğiz..Veledizina,piç ya da gayrimeşru çocuk deyimlerini hangi zihniyet türetti? Minicik bebeğe hangi meşru zihniyetiniz gayrimeşru deme gafletinde bulundu..Zina ceza yasalarından bile çıkarılırken kafalarınızdan çıktı mı?. O güzelim Rus romanlarının güzel kahramanı Natasha'yı ne ara küfre çevirdik,unuttunuz mu?Var mısınız sözlüklerde çocukları,kadınları,azınlıkları,dindarları,ateistleri,yoksulları aşağılayan,yaftalayan kelimeleri taramaya.Altından kalkamazsınız.ÇÖZÜM KAFALARI DEĞİŞTİRMEKTE...
Not : Son günlerde TDK sözlüklerinde müsait kelimesinin bir anlamının kadınları aşağıladığı yolunda tartışmalar var.Müsait kelimesinin (Flört etmeye hazır olan, kolayca flört edebilen (kadın) anlamına karşı çıkılıyor
Tam müsait tartışmasını unutmuştuk ki,şimdi de kirli kelimesinin bir anlamını beğenmemiş birileri.Sözlüklerdeki kelimeler bizim beğenilerimize göre yer almıyor,bizim beğenilerimize göre de çıkarılamıyorlar oradan.Bunu bilelim.Varsa ayrımcı,yanlış bir ifade tartışmaya açık tabii.Ancak şimdiki örnek iyi bir örnek değil.Kirli kelimesi o anlamıyla kullanılıyor.Hem de kadınlarımız tarafından.Dil Derneği Başkanı Sevgi Özel açıklamasında haklı:"Anadolu'daki kadınlar neden oruç tutmadıkları sorulduğunda,kirliyim der.Bunun ayrımcılıkla ilgisi yok.Dilciler sözlüklere bütün anlamları almak zorundadırlar.Eğer halk arasında kullanılıyorsa sözlüğe girmesi şart"
Bizim oralarda "Kirliyken turşuya elini sokma " der kadınlarımız.Bu pis anlamında değildir.TDK sözlüğünde yer aldığı gibi (Aybaşı durumunda bulunan kadın) anlamındadır.
Yormayın bunlarla kendinizi.Daha hoppa,sürtük,hayta,serbest,hovarda,yollu gibi bir dolu kelime var insanların (bize olumsuz gelen,mevcut değer ölçülerine aykırı ) özelliklerine işaret eden.Bu kelimelerde bu anlamlar varken sözlüğe de bu anlam ya-zı-la-cak.
Kaçarı yok.Hem itiraf edelim,ara sıra bu kelimeleri bu anlamlarıyla kullanmıyor muyuz?
Türkolojiden sınıf arkadaşım Kemal Bek,şunları yazmış.
( Ben doğma büyüme Kasımpaşalıyım. Kasımpaşa'da kullanılan argoda "müsait" sözcüğü TDK sözlüğünün verdiği anlamdan daha ağır anlamda kullanılırdı; sanırım bu gün de kullanılıyordur. Sorun, görevi "durum saptamak" olan sözlüklerden alınılıp alınılmayacağı. Pek iyi, ben de "Kasımpaşalı, eli maşalı" argo deyiminden alınmalı mıyım? Sözgelimi "kapıcı"ya "apartman görevlisi" dedik de ne oldu ki? Boş işlerle uğraşmayalım, önce "kadın"a bakış açımızı terbiye edelim; sözlükler nasıl olsa yaşamı izler.)
Kemal'in yazdıklarına katılıyorum.Kelimeler bir olgunun karşılığıdır,sözlüklerde de yoruma yer yoktur.Kelimeler biz kullandığımız için sözlüklerde yer alırlar ,bizim kullandığımız anlamlarla tabii.Sözlüklerde kelimelerin o anlamlarına karşıysak o anlamları kullanmaya kullanmaya unutturacağız.Tabii bu ha deyince olmuyor,yüzyıllar sürecek bir zihniyet değişikliği gerekiyor.Dil canlı bir varlıktır,bazı kelimeler ölür (arkaik) olurlar,bazen de yeni kelimeler doğar.Kelimeler bazı anlamlarını yitirirken bazı anlamları da kazanırlar.TDK sözlüğünde müsait kelimesinin o anlamını değiştirelim,kabul.Ama sözlüklere müdahalenin herkesin harcı olmayacağını da bilelim lütfen.Müsait'i değiştirirken fahişeyi,kaltağı ne yapalım peki.Ulvi anlamlar mı verelim.Ya pezevenk? Ona hayırsever mi diyeceğiz..Veledizina,piç ya da gayrimeşru çocuk deyimlerini hangi zihniyet türetti? Minicik bebeğe hangi meşru zihniyetiniz gayrimeşru deme gafletinde bulundu..Zina ceza yasalarından bile çıkarılırken kafalarınızdan çıktı mı?. O güzelim Rus romanlarının güzel kahramanı Natasha'yı ne ara küfre çevirdik,unuttunuz mu?Var mısınız sözlüklerde çocukları,kadınları,azınlıkları,dindarları,ateistleri,yoksulları aşağılayan,yaftalayan kelimeleri taramaya.Altından kalkamazsınız.ÇÖZÜM KAFALARI DEĞİŞTİRMEKTE...
Not : Son günlerde TDK sözlüklerinde müsait kelimesinin bir anlamının kadınları aşağıladığı yolunda tartışmalar var.Müsait kelimesinin (Flört etmeye hazır olan, kolayca flört edebilen (kadın) anlamına karşı çıkılıyor
Tam müsait tartışmasını unutmuştuk ki,şimdi de kirli kelimesinin bir anlamını beğenmemiş birileri.Sözlüklerdeki kelimeler bizim beğenilerimize göre yer almıyor,bizim beğenilerimize göre de çıkarılamıyorlar oradan.Bunu bilelim.Varsa ayrımcı,yanlış bir ifade tartışmaya açık tabii.Ancak şimdiki örnek iyi bir örnek değil.Kirli kelimesi o anlamıyla kullanılıyor.Hem de kadınlarımız tarafından.Dil Derneği Başkanı Sevgi Özel açıklamasında haklı:"Anadolu'daki kadınlar neden oruç tutmadıkları sorulduğunda,kirliyim der.Bunun ayrımcılıkla ilgisi yok.Dilciler sözlüklere bütün anlamları almak zorundadırlar.Eğer halk arasında kullanılıyorsa sözlüğe girmesi şart"
Bizim oralarda "Kirliyken turşuya elini sokma " der kadınlarımız.Bu pis anlamında değildir.TDK sözlüğünde yer aldığı gibi (Aybaşı durumunda bulunan kadın) anlamındadır.
Yormayın bunlarla kendinizi.Daha hoppa,sürtük,hayta,serbest,hovarda,yollu gibi bir dolu kelime var insanların (bize olumsuz gelen,mevcut değer ölçülerine aykırı ) özelliklerine işaret eden.Bu kelimelerde bu anlamlar varken sözlüğe de bu anlam ya-zı-la-cak.
Kaçarı yok.Hem itiraf edelim,ara sıra bu kelimeleri bu anlamlarıyla kullanmıyor muyuz?
