Orhan Pamuk yeni bir kitap yazarsa Kafamda Bir Tuhaflık,kitabın
kahramanının adı Mevlut olursa,bu da benim aklıma mevlut ve mevlitle ilgili bir
madde yazmayı getirir mi?Getirir.Buyurun.
Mevlut ve mevlit Arapça veladet (doğum) kökünden türemişler.Mevlut مولود yeni doğan çocuğa dendiği gibi mevlit anlamına da geliyor.Mevlit مولد ise doğma,doğum demek olduğu gibi Hz.Mahammet’in doğumunu anlatan mesneviye ve bu mesnevinin okunduğu törene verilen ad.Erkek adı olarak kullanılan kelime mevlut ve bu kelimede –L- harfinin ince okunması gerekiyor.Her iki kelime de aslında mevlud ve mevlid şeklinde yazılırken bugün artık mevlut ve mevlit şeklinde sonları –T- ile yazılıyor.Ancak gene bir ek aldıklarında bu harf –d- haline dönüyor.Mevlu-d-u,mevli-d-in gibi.Arapça ilginç bir dil.Aynı kökün çeşitli kalıplar ya da formlara göre türetilmesiyle kelimeler oluşuyor.Bu formlara bakarak o kelimenin anlamını bilmesek bile kökün anlamını biliyorsak aşağı yukarı benzer bir anlamı çıkartabiliyoruz.İşte bu veladet kökünden türeyen ve Türkçe’de kullanılmış ya da hala kullanılan bazı kelimeler;velet (ilk anlamı çocuk,argo anlamını sonradan kazanmış),evlat(aslında veledin çoğuludur ama tekil olarak da kullanılır),valide (çocuğu doğuran),tevellüt,mütevellit.Yaşı kemale erenler bilir eskiden doğum tarihiniz “Tevellüdünüz kaç? diye sorulur,”Akrabalıktan mütevellit (doğan) bir bağımız var” gibi cümleler kullanılırdı.
Mevlut ve mevlit Arapça veladet (doğum) kökünden türemişler.Mevlut مولود yeni doğan çocuğa dendiği gibi mevlit anlamına da geliyor.Mevlit مولد ise doğma,doğum demek olduğu gibi Hz.Mahammet’in doğumunu anlatan mesneviye ve bu mesnevinin okunduğu törene verilen ad.Erkek adı olarak kullanılan kelime mevlut ve bu kelimede –L- harfinin ince okunması gerekiyor.Her iki kelime de aslında mevlud ve mevlid şeklinde yazılırken bugün artık mevlut ve mevlit şeklinde sonları –T- ile yazılıyor.Ancak gene bir ek aldıklarında bu harf –d- haline dönüyor.Mevlu-d-u,mevli-d-in gibi.Arapça ilginç bir dil.Aynı kökün çeşitli kalıplar ya da formlara göre türetilmesiyle kelimeler oluşuyor.Bu formlara bakarak o kelimenin anlamını bilmesek bile kökün anlamını biliyorsak aşağı yukarı benzer bir anlamı çıkartabiliyoruz.İşte bu veladet kökünden türeyen ve Türkçe’de kullanılmış ya da hala kullanılan bazı kelimeler;velet (ilk anlamı çocuk,argo anlamını sonradan kazanmış),evlat(aslında veledin çoğuludur ama tekil olarak da kullanılır),valide (çocuğu doğuran),tevellüt,mütevellit.Yaşı kemale erenler bilir eskiden doğum tarihiniz “Tevellüdünüz kaç? diye sorulur,”Akrabalıktan mütevellit (doğan) bir bağımız var” gibi cümleler kullanılırdı.
