Ulalıca..Adından anlaşılacağı gibi Muğla'nın Ula ilçesi ve
köylerinde kullanılan dil.Ben aynı ildeki ilçelerin bile farklı söyleyiş
biçimleri olduğunu daha çocukken farketmiştim.Ortaokul için gittiğim Muğla'da
konuşulan Türkçe ile Ula'daki nerdeyse tamamen farklıydı.İki yerleşim
birimi arasındaki uzaklık ise sadece 11 km.Örneğin Muğlalılar ismin -e
halini -i hali gibi söylerler.Muğlalıların "Bana bal ver
" yerine " Beni bal ver" ,"Bana çay ver"
yerine de "Beni çay ver" dediğini duyarsanız şaşırmayın..Gelelim
Ulalılara..Ula'da Türkçe yüzyıllar öncesinden donup kalmış
gibidir.Bugün hiç bir ağızda rastlamayacağınız ekler Ula'da kulağınıza çarpar..Şimdiki
zaman eki -yor Ula'da birçok fiile -durur şeklinde
eklenir.sondaki (r) sesi de düşer..geliyor yerine gelipduru,yiyor yerine yiipduru,okuyor yerine okupduru.
Bu söyleyiş biçim Muğla'nın genelinde ve diğer bazı Ege yerleşimlerinde de
görülür.Ve Ula'ya özgü bir başka ilginç söyleyiş biçimi; olumsuz cümlelerde -
mi soru eki yerine (yok mu?) soru şeklinin kullanılmasıdır.Örneğin
birine Görmüyor musun? diye sormak yerine Ulalılar (Gördüğün yok mu?)
derler.Yemiyor musun?= Yidiğin yok mu?Duymuyor musun? = Duyduğun yok mu?Gene
soru cümlelerinde -durur ekinin soru biçiminde söylendiği de olur..Geliyor
mu?= Gelipduru mu?Hala yatıyor mu?= Hala yatıpduru mu?Gene Ulalıların
kullandığı bir başka yardımcı fiil de -gelmek..Bu yardımcı fiil diğer
yörelerdekinden farklı kullanılır Ula'da..Örnek:geliyor= geliqgelii (gelip
gelir)yakıyor = yakıqgeli (yakıp geliyor) Burada Q sesini bilerek
kullandım.Çünkü k sesi bunu tam karşılamıyor
O zaman Muğla ilinde tek bir lise vardı.O da Muğla'daki Turgut Reis Lisesi.İlçelerden gelenler Muğla'da pansiyonlarda ya da kiraladıkları evlerde kalırdı.Biz bir arkadaşın hangi ilçeden geldiğini bilmesek de konuşmasından memleketini şıp diye anlardık.O kadar farklı söyleyişler vardı.
O zaman Muğla ilinde tek bir lise vardı.O da Muğla'daki Turgut Reis Lisesi.İlçelerden gelenler Muğla'da pansiyonlarda ya da kiraladıkları evlerde kalırdı.Biz bir arkadaşın hangi ilçeden geldiğini bilmesek de konuşmasından memleketini şıp diye anlardık.O kadar farklı söyleyişler vardı.
not: Bunlar bilimsel bir saptama olmayıp Türkçe'nin ilginç bir kullanımını
örneklemek sadece...
